పావ్‌హరి బాబా జీవితంలో చాలా భాగం తన ఇంటి లోపలే ఒక భూగృహాన్ని నిర్మించుకుని అందులో నివాసముండేవాడు. ఒకసారి అక్కడికొచ్చిన సందర్శకుడు ఆయన్ను ఒక ప్రశ్న వేశాడు.
“స్వామీ మీరు బయటికి వచ్చి మీ శిష్యుల్ని తయారు చేసి అందరికీ సహాయపడవచ్చుగా?”
అందుకాయన తనదైన శైలిలో నవ్వుతూ ఈ కథ వినిపించాడు.
ఒకానొక ఊర్లో ఒక వ్యక్తి ఏదో నేరం చేశాడు. దానికి శిక్షగా ఆ గ్రామ పెద్దలు అతని ముక్కు కోసేయాలని శిక్ష విధించారు. ముక్కులేని తన అందవిహీనమైన ముఖాన్ని ఇతరులకు చూపించలేక ఆ వ్యక్తి దూరంగా అడవుల్లోకి పారిపోయి వచ్చాడు. ఆ విధంగా పారిపోయి వచ్చిన అతను పులి చర్మం భూమ్మీద పరుచుకుని ఎవరైనా అటుగా వస్తున్నట్లు గమనిస్తే తపస్సు చేస్తున్నట్లు నటించసాగాడు. ఈ విధంగా చేస్తుండటం వలన జనాలు అతనికి దూరంగా ఉండకుండా ఈ సాధువెవరో ప్రత్యేకంగా ఉన్నాడనుకొని ఆయన దగ్గరకు రావడం మొదలుపెట్టారు. ఇక ఈ అడవిలో జీవితం ప్రశాంతంగా సాగిపోతుందనుకున్నాడు. అలా కొన్నేళ్ళు గడిచాయి. చివరికి అతని చుట్టూ చేరిన జనాలు ఆ మౌనసాధువు నోటి నుండి ఏదో కొంత సందేశం వినాలనుకొన్నారు. వాళ్ళలో ఒక యువకుడు తనకు సన్యాసం ఇవ్వాల్సిందిగా పట్టుబట్టాడు. చివరికి ఇది ఎంతదాకా వెళ్ళిందంటే ఆ సాధువు అలా చేయకపోతే మొదటికే మోసం వచ్చేట్లుంది. ఒకరోజు సన్యాసి తన మౌనాన్ని వీడి సన్యాసం కావాలనుకుంటున్న యువకుడిని మర్నాడు ఒక పదునైన కత్తిని తనతో తెచ్చుకోమన్నాడు. ఆ యువకుడు తన కోరిక ఇంత సులభంగా నెరవేరుతున్నందుకు ఆనందపడుతూ వెళ్ళి మరుసటి ఉదయం పదునైన కత్తితో వచ్చాడు. ఆ సన్యాసి యువకుణ్ణి ఒక నిర్జన ప్రదేశానికి తీసుకెళ్ళి ఏం జరుగుతుందో తెలిసేలోపు అతని దగ్గరున్న కత్తి తీసుకుని ఒక్క వేటుతో ముక్కును కోసేశాడు.
“శిష్యా నేను ఈ విధంగానే సన్యాసంలోకి ప్రవేశించాను. అందుకనే నీకు కూడా అలాగే సన్యాసం ప్రసాదించాను. అవకాశం వస్తే సన్యాసం కోసం నీ దగ్గరకు వచ్చినవాళ్ళకు కూడా ఇదే విధంగా అనుగ్రహిస్తావు కదూ?” అన్నాడు.
ఆ యువకుడు తనకు ఒనగూడిన సన్యాసం వెనుక రహస్యాన్ని ఎవరితో చెప్పుకోలేక తన గురువు గారి ఆజ్ఞ మేరకు అవకాశం ఉన్నంతమందిని సన్యాసులుగా మార్చివేశాడు. ఆ విధంగా ముక్కుల్లేని సన్యాసి పరంపర ఒకటి ప్రారంభమైంది.”పావ్‌హరి బాబా ఆ కథ అక్కడితో ఆపి “నన్ను కూడా అలాంటిది ఒకటి ప్రారంభించమంటావా నాయనా?” అని అడిగాడు.
ఈ సమాధానం ఆయన సరదాగా చెప్పినా మరో విధంగా కూడా సమాధానమిచ్చాడు.
“భౌతికంగా చేసే సహాయమే సహాయమని నీవనుకుంటున్నావా? శరీరంతో సంబంధం లేకుండా ఒక మనస్సు మరో మనస్సుకి సహాయపడలేదునుకుంటున్నావా?” అని ఎదురు ప్రశ్న వేశాడు. ఆయనకు బాబా అంతరంగం అర్థమయ్యింది.
ఇంకా స్వామి వివేకానంద ఆయన గురించి చెప్పేదేమిటంటే
“ఇలాంటి వాళ్ళు తమ జీవితం ద్వారానే మనుకు బోలెడంత జ్ఞానాన్ని ఇస్తారు. మనిషిలోని అంతర్గత క్రమశిక్షణ ద్వారానే నిజాన్ని తెలుసుకోగలడని వారికి తమ మనసులో స్థిరంగా నాటుకుపోయి ఉంటుంది. అందుకే తమకు తెలిసిన విషయాలను ఇతరులకు బోధించాలనుకోరు. ఒక వేళ అలా బోధించినా అవి అందుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉన్నవారికే అవి బోధపడతాయి.”
అంతర్వాహిని 